{"4":"

Gdy XVII-wieczni mistrzowie pędzla tworzyli dzieła o niezwykłej sile wyrazu, powstały obrazy takie jak Czarnopotocka Pieta. Arcydzieło łączące doskonałość techniczną z głębokim przesłaniem duchowym.

Opis dzieła – Pieta z Czarnego Potoku

Pieta Czarnopotocka ma kształt prostokąta o wymiarach 116,3 cm x 75,3 cm. Obraz namalowany jest techniką olejną na desce z drzewa modrzewiowego. Data 1649 wycięta w drewnie wskazuje na czas powstania tego wyjątkowego zabytku z XVII wieku. Obraz został namalowany na dwóch deskach spiętych na „jaskółczy ogon\" unikalnej technice stolarskiej, która zapewnia trwałość podłoża przez stulecia. Obraz pokazuje Maryję opłakującą zmarłego Syna. Matka Boska przedstawiona została w pozycji siedzącej. Zwrócona jest frontalnie do oglądającego, delikatnie podtrzymuje dłońmi spoczywające na jej kolanach ciało Jezusa. Maryja ubrana jest w różową suknię i błękitny płaszcz, z welonem w kolorze umbry. Na pierwszym planie obrazu znajduje się nagie, martwe ciało Chrystusa, spoczywające niemal poziomo na kolanach Maryi. Twarz Matki Boskiej wyraża najgłębsze matczyne cierpienie, jest pełna bólu i rozpaczy.

Mistrzostwo kompozycji i kolorystyki

Kompozycję obrazu podkreśla duża, świetlista aureola Matki Boskiej przypominająca słońce. Jej kolory nawiązują do barw zorzy. Ten zabieg artystyczny nadaje Piecie Czarnopotockiej symboliczny wymiar. Światło jako nadzieja pośród ciemności i bólu.

Tło Piety jest niemal całkowicie czarne. Cała kompozycja obrazu jest oparta na mistrzowskim operowaniu światłem i cieniem. Blaskiem emanuje postać Chrystusa oraz aureola Matki Boskiej. Światło, padające z lewej strony, jest na tyle łagodne, że miękko modeluje ciało Chrystusa oraz twarz Marii dyskretnymi półtonami. Wszystkie barwy, poza czernią tła nakładane są miękko, z szeroką gamą odcieni. Zastosowana technika malarska świadczy o wysokim poziomie artystycznym twórcy Piety Czarnopotockiej.

Pieta Czarnopotocka od 1714 roku w kościele św. Marcina

Choć obraz datowany jest na 1649 rok, najstarsza wzmianka potwierdzająca jego obecność w kościele w Czarnym Potoku pochodzi z roku 1714. Na odwrocie dzieła widnieje łaciński napis, który w polskim tłumaczeniu brzmi: „W 1714 roku obraz ten został ozdobiony sukienką srebrną na polecenie ks. Michała Feliksińskiego.” Pieta zastąpiła w ołtarzu gotycki tryptyk „Opłakiwanie” z pierwszej połowy XV wieku, który dziś znajduje się w zbiorach Muzeum Diecezjalnego w Tarnowie.

Kult i koronacja obrazu

Obraz Matki Bożej Bolesnej z Czarnego Potoku już od wieku XVII otaczany jest wyjątkową czcią i uznawany za cudowny. Jednym z najważniejszych wydarzeń w jego historii była uroczysta koronacja, której w 1999 roku dokonał arcybiskup Wiktor Skworc. Korony zostały wcześniej poświęcone przez św. Jana Pawła II podczas jego pielgrzymki do Polski w roku 1979. Od ponad trzech stuleci pieta jest źródłem nadziei, pocieszenia i duchowej siły dla tysięcy pielgrzymów z całej Polski, którzy doświadczają przy niej wysłuchania modlitw, uzdrowień i wewnętrznego umocnienia.

Historia konserwacji i ochrona zabytku

Obraz był kilkakrotnie odnawiany i poddawany renowacjom. Prace konserwatorskie z 1950 roku były szczególnie istotne, ponieważ po niemal trzech stuleciach istnienia Pieta wymagała gruntownej renowacji warstwy malarskiej. Współczesna ochrona Czarnopotockiej Piety obejmuje systematyczne badania stanu zachowania malunku, kontrolę mikroklimatu oraz bieżącą profesjonalną opiekę konserwatorską.

Czarnopotocka Pieta z roku 1649 stanowi doskonały przykład malarstwa sakralnego XVII wieku, posiada wszystkie cechy charakterystyczne dla epoki baroku: dramatyzm światłocienia, realistyczne oddanie ciała ludzkiego oraz głębokie przesłanie religijne. Papieskie błogosławieństwo koron jeszcze mocniej podkreśliło wyjątkową rangę tego obrazu jako źródła łask, uzdrowień i głębokich przeżyć duchowych.

","13":"

When 17th-century masters of the brush created works of extraordinary expressive power, paintings such as the Czarnopotok Pietà were born — a masterpiece combining technical perfection with profound spiritual meaning.

Description of the work - Pieta of Czarny Potok

The Czarnopotok Pietà has a rectangular shape, measuring 116.3 cm by 75.3 cm. The painting is executed in oil on larch wood. The date 1649, carved into the wood, indicates the time of creation of this exceptional 17th-century monument. It was painted on two boards joined with a dovetail joint, a unique carpentry technique that has ensured the durability of the panel for centuries. The painting depicts Mary mourning her deceased Son. The Virgin is shown seated, facing the viewer directly, gently supporting with her hands the body of Jesus lying across her knees. Mary is dressed in a pink gown and a blue mantle, with an umber-colored veil. In the foreground lies the naked, lifeless body of Christ, resting almost horizontally on Mary’s lap. The face of the Virgin conveys the deepest maternal grief, filled with sorrow and despair.

Mastery of composition and color

The composition of the painting is accentuated by the large, radiant halo of the Virgin Mary, reminiscent of the sun. Its colors evoke the hues of the aurora. This artistic device gives the Czarnopotok Pietà a symbolic dimension: light as hope amid darkness and suffering.

The background of the Pietà is almost entirely black. The entire composition is built on the masterful use of light and shadow. Radiance emanates from the figure of Christ and the halo of the Virgin Mary. The light, falling from the left, is gentle enough to softly model the body of Christ and the face of Mary with discreet half-tones. All colors, except for the black background, are applied with softness and a wide range of shades. The painting technique used testifies to the high artistic level of the creator of the Czarnopotok Pietà.

The Czarnopotok Pietà has been housed in St. Martin’s Church since 1714.

Although the painting is dated 1649, the earliest record confirming its presence in the church in Czarny Potok comes from 1714. On the reverse of the work there is a Latin inscription, which in Polish translation reads: “In 1714 this painting was adorned with a silver robe by order of Father Michał Feliksiński.” The Pietà replaced the Gothic triptych Lamentation from the first half of the 15th century, which is now preserved in the collection of the Diocesan Museum in Tarnów.

Cult and coronation of the image

Since the 17th century, the image of Our Lady of Sorrows from Czarny Potok has been venerated with exceptional devotion and regarded as miraculous. One of the most important events in its history was the solemn coronation carried out in 1999 by Archbishop Wiktor Skworc. The crowns had previously been blessed by Saint John Paul II during his pilgrimage to Poland in 1979. For more than three centuries, the Pietà has been a source of hope, comfort, and spiritual strength for thousands of pilgrims from all over Poland, who experience answered prayers, healings, and inner renewal in its presence.

History of conservation and protection of the monument

The painting has been restored and renovated several times. The conservation work carried out in 1950 was particularly significant, as after nearly three centuries the Pietà required a thorough renewal of its painted surface. Today, the protection of the Czarnopotok Pietà includes systematic examinations of its condition, careful monitoring of the microclimate, and ongoing professional conservation care.

The Czarnopotok Pietà of 1649 is an outstanding example of 17th-century sacred art, bearing all the hallmarks of the Baroque era: the dramatic use of chiaroscuro, the realistic rendering of the human body, and a profound religious message. The papal blessing of its crowns further emphasized the exceptional status of this painting as a source of grace, healing, and deep spiritual experience.

","14":"

Keď maliari XVII. storočia tvorili diela s mimoriadnou silou výrazu, vznikli obrazy ako Černopotocká Pieta. Majstrovské dielo spájajúce technickú dokonalosť s hlbokým duchovným posolstvom.

Opis diela - Pieta z Čierneho Potoka

Čiernopotočná Pieta má tvar obdĺžnika s rozmermi 116,3 × 75,3 cm. Obraz je namaľovaný olejovou technikou na doske z smrekovcového dreva. Dátum 1649 vyrezaný do dreva poukazuje na čas vzniku tejto výnimočnej pamiatky zo XVII. storočia. Maľba bola vytvorená na dvoch doskách spojených technikou „lastovičieho chvosta“ – unikátnym stolárskym postupom, ktorý zaručuje trvácnosť podkladu po stáročia.

Dielo zobrazuje Pannu Máriu oplakávajúcu mŕtveho Syna. Bohorodička je znázornená v sede, obrátená čelom k divákovi, jemne podopiera rukami telo Ježiša odpočívajúce na jej kolenách. Oblečená je do ružových šiat a modrého plášťa, s voálom v farbenom odtieni umbry. V popredí obrazu dominuje nahé, mŕtve telo Krista, položené takmer vodorovne na kolenách Márie. Tvár Panny Márie vyjadruje najhlbšie materské utrpenie, je plná bolesti a zúfalstva.

Majstrovstvo kompozície a koloristiky

Kompozíciu obrazu zvýrazňuje veľká, žiariaca aureola Panny Márie pripomínajúca slnko. Jej farby odkazujú na odtiene zore. Tento umelecký prvok dodáva Čiernopotočnej Pieti symbolický rozmer – svetlo ako nádej uprostred temnoty a bolesti.

Pozadie Piety je takmer úplne čierne. Celá kompozícia obrazu je postavená na majstrovskom narábaní so svetlom a tieňom. Postava Krista a aureola Panny Márie vyžarujú jas. Svetlo dopadajúce z ľavej strany je natoľko jemné, že mäkko modeluje Kristovo telo i Máriinu tvár diskrétnymi poltónmi. Všetky farby – okrem čierneho pozadia – sú nanášané plynule, so širokou škálou odtieňov. Použitá maliarska technika svedčí o vysokej umeleckej úrovni tvorcu Čiernopotočnej Piety.

Čiernopotočná Pieta od roku 1714 v kostole sv. Martina

Hoci je obraz datovaný rokom 1649, najstaršia zmienka potvrdzujúca jeho prítomnosť v kostole v Čiernom Potoku pochádza z roku 1714. Na zadnej strane diela sa nachádza latinský nápis, ktorý v poľskom preklade znie: „V roku 1714 bol tento obraz ozdobený strieborným rúchom na príkaz kňaza Michala Feliksińského.” Pieta nahradila v oltári gotický triptych „Oplakávanie” z prvej polovice XV. storočia, ktorý sa dnes nachádza v zbierkach Diecézneho múzea v Tarnove.

Kult a korunovanie obrazu

Obraz Panny Márie Sedembolestnej z Čierneho Potoka je už od XVII. storočia obklopený mimoriadnou úctou a považovaný za zázračný. Jednou z najvýznamnejších udalostí v jeho dejinách bola slávnostná korunovácia, ktorú v roku 1999 vykonal arcibiskup Wiktor Skworc. Koruny boli predtým požehnané sv. Jánom Pavlom II. počas jeho púte do Poľska v roku 1979. Už viac ako tri storočia je Pieta zdrojom nádeje, útechy a duchovnej sily pre tisíce pútnikov z celého Poľska, ktorí pri nej zažívajú vypočutie modlitieb, uzdravenia a vnútorné posilnenie.

História konzervácie a ochrana pamiatky

Obraz bol viackrát obnovovaný a podrobovaný reštaurátorským zásahom. Konzervátorské práce z roku 1950 boli mimoriadne dôležité, pretože po takmer troch storočiach existencie si Pieta vyžadovala dôkladnú obnovu maliarskej vrstvy. Súčasná ochrana Čiernopotočnej Piety zahŕňa systematický výskum stavu zachovania maľby, kontrolu mikroklímy a priebežnú profesionálnu konzervátorskú starostlivosť.

Čiernopotočná Pieta z roku 1649 predstavuje vynikajúci príklad sakrálneho maliarstva XVII. storočia, nesúci všetky charakteristické znaky barokovej epochy: dramatizmus svetla a tieňa, realistické zobrazenie ľudského tela a hlboké náboženské posolstvo. Pápežské požehnanie korun ešte viac zdôraznilo výnimočný význam tohto obrazu ako prameňa milostí, uzdravení a hlbokých duchovných zážitkov.